İhtiyari arabuluculuk, tarafların bir uyuşmazlığı mahkemeye taşımadan önce gönüllü olarak başvurabileceği bir alternatif çözüm mekanizmasıdır. Türk Hukuku’nda zorunlu arabuluculuk belirli davalar için (iş, ticari, tüketici uyuşmazlıkları gibi) öngörülürken, ihtiyari arabuluculuk tarafların
isteğine bağlı olarak her türlü hukuki anlaşmazlıkta kullanılabilir. Bu yazıda, ihtiyari arabuluculuk başvurusunun nasıl yapılacağını ve örnek bir dilekçeyi paylaşacağız.
İhtiyari arabuluculuk, tarafların bir anlaşmazlığı çözmek için mahkeme yoluna gitmeden önce arabulucu aracılığıyla uzlaşmayı denemeleridir. Bu süreç, tarafların karşılıklı rızasıyla başlar ve sonuçlandığında dava açma hakkını ortadan kaldırmaz. Ancak başarılı olması halinde, taraflar arasında imzalanan protokol mahkeme kararı niteliği kazanabilir.
Avantajları:
İhtiyari arabuluculuk için tarafların öncelikle bir arabulucu seçmesi gerekir. Arabulucular, Adalet Bakanlığı’nın kayıtlı listesinde yer alan ve sertifikalı uzmanlardan oluşur. Süreç şu adımlarla ilerler:
Arabulucunun Seçimi:
Taraflar, arabuluculuk bürolarından, barolardan veya Adalet Bakanlığı’nın resmi sitesinden kayıtlı bir arabulucu seçer. Arabulucunun tarafsız olması ve tarafların güvenini kazanması önemlidir.
Başvuru Dilekçesinin Hazırlanması:
Arabuluculuk talebini içeren bir dilekçe hazırlanır. Bu dilekçede, tarafların kimlik bilgileri, uyuşmazlığın konusu ve arabuluculuk sürecine dair mutabakat belirtilir.
Arabulucuya Başvuru:
Dilekçe, seçilen arabulucuya imzalanarak iletilir. Arabulucu, tarafları süreç hakkında bilgilendirir ve ilk görüşme tarihini belirler.
Arabuluculuk Görüşmeleri:
Taraflar, arabulucunun belirlediği tarih ve yerde bir araya gelir. Arabulucu, tarafları dinleyerek ortak bir çözüm bulmaya çalışır. Görüşmeler genellikle 1-3 oturumda tamamlanır.
Sonuçlandırma:
Aşağıda, ihtiyari arabuluculuk başvurusu için örnek bir dilekçe metni paylaşıyoruz. Bu metni kendi bilgilerinize göre düzenleyebilirsiniz:
Copy
T.C.
………………. İHTİYARİ ARABULUCULUK BAŞVURU DİLEKÇESİ
Arabulucu: ………………… (Adı, Soyadı, Arabulucu Sicil No)
Arabuluculuk Bürosu: ………………… (Adres ve İletişim Bilgileri)
TARAFLAR:
Davacı/İstek Sahibi: ………………… (Adı Soyadı, T.C. Kimlik No, İletişim Bilgileri)
Davalı/Taraf: ………………… (Adı Soyadı, T.C. Kimlik No, İletişim Bilgileri)
KONU: ………………… (Uyuşmazlığın Kısa Açıklaması)
İSTENİLEN:
Yukarıda belirtilen uyuşmazlığın çözümü için 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu uyarınca ihtiyari arabuluculuk sürecinin başlatılması talep edilmektedir.
AÇIKLAMALAR:
1. Taraflar arasında ………………… (tarih) tarihinde ………………… (uyuşmazlığın nedeni) konusunda anlaşmazlık ortaya çıkmıştır.
2. Uyuşmazlığın çözümü için taraflar, ihtiyari arabuluculuk sürecine başvurmaya karar vermiştir.
3. Arabulucu ………………… (adı soyadı) tarafından yürütülecek süreçte taraflar, gizlilik ilkesine riayet edeceğini taahhüt eder.
Taraflar, yukarıdaki bilgilerin doğruluğunu kabul ve taahhüt eder.
…………………, …/…/2024
Davacı/İstek Sahibi İmza: …………………
Davalı/Taraf İmza: …………………
(Arabulucu Onayı)
Arabulucu İmza ve Kaşe: …………………
1. İhtiyari arabuluculuk hangi uyuşmazlıklarda kullanılır?
Her türlü hukuki anlaşmazlıkta (miras, aile, komşu uyuşmazlıkları vb.) başvurulabilir. Ancak zorunlu arabuluculuk kapsamındaki davalarda (iş, ticari) önce zorunlu süreç tamamlanmalıdır.
2. Arabuluculuk ücreti ne kadardır?
Ücret, arabulucunun tecrübesine ve uyuşmazlığın karmaşıklığına göre değişir. Ortalama 1.500 TL – 5.000 TL arasındadır.
3. Arabuluculuk protokolü mahkemede geçerli midir?
Evet. Protokol, tarafların imzası ve arabulucunun onayıyla kesinleşir. İhtiyaç halinde mahkeme tarafından icra edilebilir.
4. Arabuluculuk süreci ne kadar sürer?
Ortalama 1-3 hafta içinde sonuçlanır. Ancak karmaşık uyuşmazlıklarda bu süre uzayabilir.
5. Arabuluculukta avukat bulunmalı mı?
Zorunlu değildir, ancak hukuki hakların korunması için avukat desteği alınması tavsiye edilir.
İhtiyari arabuluculuk, uzlaşma kültürünü güçlendiren ve mahkeme yükünü azaltan etkili bir yöntemdir. Doğru şekilde uygulandığında, taraflar için kazan-kazan çözümleri üretir.